Vücudumuzda doğuştan var olan ya da sonradan çıkan benler göz alışkanlığından dolayı farkedilmeyebiliyor ancak benler üzerindeki değişiklikler cilt kanserine işaret edebiliyor. Memorial Antalya Hastanesi Dermatoloji Bölümü’ nden Uz. Dr. Lütfiye Çoban, benler konusunda dikkatli olunması gerektiğini vurgulayarak, ben tanısı ve takibindeki son gelişmeler hakkında bilgi verdi.
Ben takibi ile cilt kanseri riskinizi düşürün
Melanom, deriye renk veren hücrelerin kanseridir. Deri kanserleri içinde en ciddi seyirli olanıdır ve tüm kanser türleri arasında, artış hızı en hızlı olan kanserdir. Yani önümüzdeki yıllarda toplum sağlığını ilgilendiren en önemli sağlık sorunlarında biri olacağı tahmin edilmektedir. Böylesine önemli bir hastalığın erken tanı ile tam tedavisi de mümkündür.
Hastalarının yarıdan daha az kısmında melanom, eski bir ben üzerinden gelişir. Eski bir benin renk değiştirmesi, büyüklüğünün artması, üzerinde kabarıklık, kanama olması ya da yara açılması melanom için işaret olabilir.
Yeni oluşan benlere temkinli yaklaşın
Yeni ben oluşumu hayatın ilk 30 yılında olur. Melanom olgularının yarısından fazlası normal deri üzerinde oluşur ve koyu renkli olduğu için yeni bir ben gibi algılanır. 35 yaştan sonra yeni çıkan benleri önemsemek gerekir.
Cilt kanseri çok beni olanı seviyor
· Açık tenliler, renkli gözlüler, kızıllar, çilliler, güneşte hemen kızarıp hiç bronzlaşamayanlar
· Çok sayıda beni olanlar
· Ailesinde melanom olanlar
· Daha önce melanom ya da diğer tür cilt kanseri geçirmiş olanlar melanom türü cilt kanseri tehtidi altındadır ve normal cilt yapısına sahip olan kişilerden daha çok dikkat etmek zorundadır.
Tüm kanserlerde olduğu gibi cilt kanserinde de erken tanı çok önemlidir. Çok erken saptanan melanom olgularında sadece ameliyat ile hastalının sağlığına kavuşma şansı % 90’dan fazladır.
· Doğru ve etkili şekilde güneşten korunmalı
· Yeni ben çıkıp çıkmadığı
· Eski benlerde değişiklik olup olmadığına dikkat edilmelidir.
1. Asimetri
2. Kenarlarında düzensizlik
3. Renk değişikliği
4. Çapın 6mm den büyük olması
5. Kaşınma, kanama, ağrıma, üzerinde yara açılması gibi değişiklikler önemlidir.
Önce siz bilinçli olun
Vücuttaki benlerin yerlerini, yapılarını tanıyana kadar haftada bir kez daha sonra ise 1-2 ay aralarla kendi kendine ben muayenesi yapılmalıdır. Sık yapılması halinde bendeki değişiklikleri fark etmek zor olacağı için çok sık yapmamak gerekir. İyi aydınlanan bir odada, bir adet boy aynası ve bir adet el aynası yardımı ile yeni çıkan ben olup olmadığı ve eski benlerdeki değişikliklere dikkat edilmelidir. Vücut bölgelere ayrılarak incelenmelidir. Ağız içi, kulak içi ve arkası, koltukaltı, parmak araları gibi bölgeler unutulmamalıdır. Sırt ve bacakların arka kısmı için el aynasının yardımına başvurulmalıdır. Saç dipleri için aile bireylerinden yardım alınabilir. Daha sonraki muayenelere kılavuz olması bakımından bir şema üzerine işaretlemeler yapılabilir
· 50 yaş üzerinde herkes melanom için bir kez deri muayenesi olmalıdır.
· Çok sayıda (50 ve üzeri) beni olanlar, ailesinde melanom olanlar, daha önce melanom geçirmiş olanlar, diğer türde cilt kanseri geçirmiş olanlar yılda bir kez deri muayenesi olmalıdır.
· 35 yaşından sonra yeni ben oluştuysa
· Eski bir bende değişiklik olduysa doktora başvurmak gerekir.
· Muayenede doktor genel olarak tüm benleri değerlendirdikten sonra dermoskop denilen deri yüzey mikroskobisi ile şüpheli benleri detaylı olarak inceler. Dijital dermoskop kullanılırsa görüntülerin fotoğraflanıp saklanması ve her kontrolde eski ve yeni halinin karşılaştırması mümkün olacaktır.
· Muayenenin sonucuna göre benin alınması ya da belli aralıklar ile takip edilmesi önerilecektir.
Dijital dermatoskopi cihazı ile benleriniz takibe alınıyor
Dijital dermatoskopi deri yüzey mikroskobisidir. Benlerin 20-70 kat kadar büyütülerek alınan görüntüsünün yüksek çözünürlüklü bir bilgisayar ortamında değerlendirilmesini sağlar. Bu görüntüler arşivlenir ve her kontrolde eski ve yeni görüntüyü karşılaştırarak yeni oluşan bir beni veya eski bir bendeki değişikliği takip etmek ve melanomun erken tanısı mümkün olmaktadır.
|
