Hükümetin en büyük sürprizi ‘naylon fatura’ olarak bilinen stok affını da son dakikada tasarıya dahil etmesi. Faturasız alım-satımdan dolayı işletmelerin stoklarında bulunmasına rağmen kayıtlarında yer almayan ya da kayıtlarda görünmesine rağmen stoklarda olmayan mallar konusunda af getirilecek

Hükümet vatandaşla barışacak
Hükümetin toplumun hemen her kesimiyle barışmayı planladığı Cumhuriyet döneminin en kapsamlı af tasarısı bugün açıklanıyor. Büyük af düzenlemesi, bugün Başbakan Yardımcısı Ali Babacan ve Çalışma Bakanı Ömer Dinçer’in ortak basın toplantısıyla duyurulacak. Hükümet, 50 milyar TL gelir beklediği ve 300 kaleme af getiren tasarıyla yüz binlerce kişiyle barışacak.

Düzenleme tasarıdaki yerini aldı
Hükümetin bayram öncesi bir de büyük sürprizi olacak. Kamuoyunda “naylon fatura” olarak bilinen vergi düzenlemeleri nedeniyle stok affı bekleyen mükelleflerle de barışmaya karar verdi. Tasarının hazırlanma aşamasında hükümet üyeleri arasında en fazla tartışılan konulardan biri olan “stok affı”, sonunda tasarıdaki yerini aldı. Bununla ilgili karar yoğun çalışmalarda, kamuoyunda tartışma yaratabileceği endişesiyle tasarıya konulmamıştı. Ancak geçtiğimiz hafta düzenleme, tasarıdaki yerini aldı.

Hükümetin hazırladığı tasarıya “naylon fatura” olarak bilinen ve vergi mevzuatında en tartışmalı sorun olan “stok affı” da girdi.

Buna göre, faturasız alım satımdan dolayı, işletmelerin stoklarında bulunmasına rağmen, kayıtlarında yer almayan ya da diğer taraftan kayıtlarda görünmesine rağmen stoklarda olmayan mallar konusunda af getiriliyor. Bu stok ve kayıt uyumsuzluğu vergi mevzuatına göre işletmenin naylon fatura kullandığı ya da belgesiz mal sattığı anlamına geliyor ve özel usulsüzlük cezasıyla cezalandırılıyor. Tasarıya göre, rayiç bedel üzerinden belirlenecek rakamın ödenmesi koşuluyla bu mallar kayıtlara geçirilecek ve vergi yükümlülükleri yerine getirilerek kayıtlarla stoklarla uyumlu hale getirilecek.

Gerçek kurtuluş
Düzenlemeye, işletmelerin stok farklarından kaynaklanan sorunların son bir kaç yılda büyümesi üzerine gerek duyulduğu belirtiliyor. Buna göre stok affına giren mala da geçmişe dönük sorgu olmaması benimsendi. Tasarıyla kayıtlarıyla stokları arasındaki uyumsuzluk nedeniyle faturasız iş yaptığı veya naylon fatura kullandığı gerekçesiyle vergi mevzuatına göre cezalandırılan mükellefler için bu af, gerçek bir kurtuluş olacak.

Stok affı düzenlemesinin, hükümet nezdinde de “naylon fatura” tartışması başlatacağı endişesine yolaçtığı belirtildi. Ancak bilgi veren kaynaklar naylon fatura düzenleyenlerin hiçbir şekilde affedilmediğine vurgu yaparken, toplumun her kesimiyle barış yapan böyle bir düzenlemede stok affının bulunmamasının doğru olmayacağını kaydetti.

Anapara ödenecek faiz oranları düşürülecek

Hükümetin yapacağı büyük mali af kapsamında borçlarda ana para korunacak. Bu rakama yıllık enflasyon oranında artışlar uygulanacak. Örneğin 2005 yılına ait 200 bin TL’lik bir borcun gecikme zammı ve faiziyle birlikte şu anda geldiği nokta 700 bin TL düzeyinde. Borcun 200 bin TL’lik ana parasına 2005-2010 dönemine ilişkin gerçekleşen enflasyon uygulanması halinde ödenmesi gereken tutar 280 bin TL’de tutulmuş olacak. Vatandaş ödemesi gereken toplam tutardan yüzde 60 daha az ödeyecek.

Hükümet 50 milyar lira gelir hedefliyor
Krizin ardından esnaf ve iş aleminin devlete olan borçlarının yeniden yapılandırılması amacıyla başlatılan girişim, yaklaşık 300 kaleme af getiren geniş kapsamlı tasarıya dönüşmüş ve hükümetin “beyaz sayfa” operasyonu olarak biçimlenmişti. Hükümet, bu tasarıyla borcu olan herkesimle barışmayı planlarken, 50 milyar TL de gelir hedefliyor. Şimdi stok affının da kapsama girmesiyle böyle bir tasarının tarihte ilk kez hazırlandığına dikkat çekiliyor.

Tasarıyla ödenmemiş vergi ve prim alacaklarının yanı sıra, elektrik, su, doğalgaz, emlak vergisi alacakları, stopaj, harçlar, tabela, trafik cezaları gibi 6183 sayılı yasayla takip edilen tüm alacaklar af kapsamına alınmış durumda. Sadece vergi alacaklarından en az 12 milyar lira gelir sağlanacağı, ihtilaflı alacakların da dahil edilmesiyle 20 milyar liraya yakın gelir hesaplandığı belirtiliyor. Prim alacaklarından ise kasaya giren tutarın 15 milyar liraya ulaşacağı tahmin ediliyor. Ayrıca üst kurulların kestiği para cezaları da af kapsamına alınmıştı.

İş dünyasının heyecanla beklediği bir başka düzenleme de “matrah artırımı”. Vergi mükelleflerine, 2006-2009 yılları arasındaki 4 yıllık dönem için matrah artırımı hakkı verilecek. Buna göre mükellefler matrah artırımına giderek, artırımı yaptıkları vergi dönemiyle ilgili her türlü vergi denetiminden kurtulacak. Ancak mükellefler yıllara göre belirli oranlarda matrah artarımına zorunlu tutuldu. Düzenlemeye göre mükellefin bu haktan yararlanabilmesi için 2006 yılı için matrahını yüzde 30’u, 2007 yılı için yüzde 25’i, 2008 yılı için yüzde 20’si ve 2009 yılı için yüzde 15’i oranında artırması gerekecek. Tasarının bir diğer önemli hükmü ise “Varlık Barışı” uygulamasının yeniden getirilmesi olacak.

Af kapsamı
Buna göre, vergi ve prim borçlarına getirilecek affın yanı sıra, tasarının en önemli özelliği, çeşitli yasalarda düzenlenmiş olsa da “6183 sayılı kanuna göre tahsil edilir” denilen neredeyse tüm kamu alacaklarını kapsama alması oldu. Buna göre, şu ana kadar sayılan alacakların dışında, öğrenim ve harç kredisi borçları da tasarı kapsamına dahil edildi. Tasarıyla, özel sektör de borçlusunu affetmeye zorunlu tutuluyor. Bu kapsamda Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin (TOBB) alacakları af kapsamında değerlendirilecek. Ayrıca TEDAŞ’ın elektrik dağıtım işini devrettiği bölgelerdeki özel dağıtım şirketleri, abonelerinin borçlarını af kapsamına alacak. Üst kurulların cezalarının kapsama alınması Enerji Piyasasası Denetleme Kurulu (EPDK), Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK), Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) ve Rekabet Kurulu’nun kestiği milyar liraları bulan cezalar hükümetin “beyaz bir sayfa” açmasını sağlayacak.