Erkek kısırlığından kaynaklı tüp bebek uygulamalarında başarı oranını 2-3 katı artıran ve halk arasında “çip bebek” olarak bilinen “mikro akışkanlı çip” teknolojisi, Giresunlu kadın doğum uzmanlarına anlatıldı.
Giresun Sahil Sosyal Tesisleri’nde düzenlenen toplantıya, Giresun Üniversitesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı Başkanı Yrd. Doç. Dr. Melahat Atasever, üniversite, doğum evi ve devlet hastanesinde görevli kadın doğum uzmanları ile biyologlar katıldı.
Amerika’da Harvard Üniversitesi’nde geliştirilen ve erkek kısırlığında bir dönüm noktası olarak nitelendirilen mikroçiplerin ürün geliştirmesi, üretim ve dağıtım hakkına sahip merkezi İzmir’de bulunan Koek Bioteknoloji firması ile merkezi İstanbul’da bulunan Tanı Medical firması yetkililerince yapılan sunumda, mikro çipin tüp bebek uygulamalarındaki katkısı hakkında detaylı bilgiler verildi. Biyolog Duygu Battal ve Can Yalçın’ın katılımcıların sorularını da yanıtladığı toplantıda, kadın doğum uzmanlarına, mikro çipin diğer geleneksel yöntemlere göre farkı hakkında da bilgi sahibi oldular.
Duygu Battal, "Mikroçip" yönteminin şu anda Türkiye’nin birçok ilinde başarıyla uygulandığını belirterek, "İstanbul, İzmir, Ankara, Adana, Bursa, Muğla, Konya, Eskişehir, Kayseri, Manisa, Samsun, Antalya, Kırklareli, Van ve Mersin’deki merkezlerde uygulanan mikroçipler, erkek kısırlığında başarılı sonuçlar veriyor" dedi.
MİKROÇİP NEDİR?
Erkeklerde sperm sayısının azlığı nedeniyle yaşanan kısırlık sorununun çözümü ve çiftlerin çocuk sahibi olma özlemlerini gidermek için üretilen mikroçipler, halen Stanford Üniversitesi’nde görevini sürdüren Türk bilim insanı Prof. Dr. Utkan Demirci tarafından Harvard Tıp Fakültesi- MIT Sağlık Bilimleri ve Teknoloji Enstitüsü Öğretim Üyeliği görevi sırasında geliştirdi.
Biyoteknoloji alanında dünyayı değiştirecek olan ilk 35 bilim insanı arasında gösterilen Prof. Dr. Utkan Demirci’nin geliştirdiği bu yöntemle üretilen çipler, spermler arasında en kaliteli ve sağlıklı olanını tespit edip döllemeyi gerçekleştiriyor. Böylece az sayıda sperme sahip olsalar bile erkeklerin kısırlık sorununa çare olarak dünyanın birçok ülkesindeki gelişmiş tüp bebek merkezlerinde yaygın olarak kullanılıyor.
Mikroçipler, spermlerin doğal ortamda döllemeyi gerçekleştirirken izlediği yol ve davranışlar taklit edilerek geliştirildi. Doğal ortamda spermler, anne adayına geçtikten sonra nasıl ki, mikro kanallarda yarışarak yol alıyor, zayıf olan spermler elenip yumurtaya değebilen en iyi sperm döllemeyi sağlıyorsa, mikroçiplerde de bu düzenek yer alıyor. Yöntemde, baba adayından alınan sperm örneklerinin, görevi “döllemeyi sağlayacak en iyi spermi seçmek” olan mikroçipteki kanallara konulup doğal ortamındaki gibi yarışmaları sağlanıyor.
SÜZGEÇ MİSALİ
“Süzgeç” görevi yapan bu seçme işleminde kaliteli ve kalitesiz spermler iki farklı tarafta toplanıyor. Bir tarafta sağlıklı ve DNA’sı oldukça düzgün olan kaliteli spermler, diğer tarafta ise sağlıksız, DNA’sı hasar görmüş spermler yer alıyor. Bu sayede sağlıksız spermlerin seçilip, gebelik şansını düşürmesi riski ortadan kaldırılırken, sağlıklı ve kaliteli spermlerin anne adayından alınan yumurta ile birleştirilmesi (döllenmesi) gerçekleştiriliyor.
Böylece oluşan ve DNA’sı oldukça sağlam olan embriyo, anne adayının rahmine transfer ediliyor. Bu embriyodan, 5’inci güne ulaşan ve gebeliğin başlaması, tutması şansını arttıran (blastosist) embriyolar oluşuyor ve gebelik gerçekleşiyor. Prof. Dr. Utkan Demirci’nin ’hücre ayrıştırıcı çip’ teknolojisi olarak tanıttığı yöntem, gebelik oranını 2-3 katı artırıyor.
Kuş sürüsünde, sağlıklı olan kuşların lider olarak önde uçması gibi sağlıklı spermlerin öne çıkarak yumurtayı döllemesini sağlayan çipler, spermlere hiçbir zarar vermediği gibi gebelik şansını arttırarak tüp bebek için yapılan zaman kaybı ve maliyetleri de azaltıyor.
Sperm kadına geçtikten sonra mikro kanallarda yol alıyor. Yumurtaya ilk değebilen iyi sperm oluyor ve onu döllüyor. Doğal sistemdeki bu kanalların cihaz haline getirilerek, ‘çip bebek’ diye isimlendirilen bu sistemi parkura da benzetmek mümkün. Baba adayından alınan sperm örneği mikro çipteki kanala konuyor. Spermler özel bir parkurda yarışıyor. Sona varabilenlerin en iyi DNA’ya sahip sperm adeta nokta atışı ile bulunuyor.