12 Ocak 2011 ÇARŞAMBA Resmî Gazete Sayı : 27813
YÖNETMELİK
Tarım ve Köyişleri Bakanlığından:
BİTKİ PASAPORTU SİSTEMİ VE OPERATÖRLERİN KAYIT ALTINA
ALINMASI HAKKINDA YÖNETMELİK
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; zararlı organizma taşıyıcısı olabilecek bitki, bitkisel ürün ve diğer maddeler ile bunları üreten, ithalatını ve ticaretini yapan ve depolayanları kayıt altına almak, bu materyallerin hareketlerini izlemek, herhangi bir zararlı organizmaya rastlanması durumunda kaynağı bulunarak gerekli tedbirleri almaktır.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, Ek-1’de belirtilmiş olan bitki ve bitkisel ürünler ve diğer maddeler ile bunları üreten, ithalatını ve ticaretini yapanlar ile depolayanların kayıt altına alınması, denetlenmesi ve bitki pasaportu düzenlenmesine ilişkin usul ve esasları kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 11/6/2010 tarihli ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununun 15, 17, 31, 32 ve 38 inci maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Bakanlık: Tarım ve Köyişleri Bakanlığını,
b) Bitki: Canlı bitkiler ile bunların derin dondurulmamış meyve ve sebzeleri, yumrular, soğansılar, soğanlar ve rizomlar, kesme çiçekler, yapraklı dallar, budama artığı yapraklar, yapraklar, bitki doku kültürleri, canlı polen, göz, kalem ve çelik gibi canlılığını koruyan belirli parçaları ile dikim amaçlı olan botanik tohumlarını,
c) Bitki pasaportu: Bitki sağlığı ile ilgili bu Yönetmelikte belirlenen bitki sağlığı standartlarının ve özel şartların karşılandığını gösteren, çeşitli bitki ve bitkisel ürünler için standart hale getirilmiş, Bakanlıkça belirlenen usullere uygun olarak hazırlanan ve Bakanlık veya Bakanlıkça yetkilendirilenler tarafından düzenlenen resmi etiketi veya belirli ürünler için Bakanlıkça kabul edilen etiket dışındaki işareti,
ç) Bitki sağlığı kontrolörü: İl ve ilçe müdürlüklerinin bitki koruma servislerinde ve karantina müdürlüklerinde görev yapan, resmi kontroller yapmaya, üretim sahalarında bitki sağlığı önlemleri alınması için talimat vermeye, operatörleri resmi kayıt sisteminde kayıt altına almaya, bitki pasaportu basmaya veya operatörleri bitki pasaportu basımı için yetkilendirmek üzere görevlendirilen ziraat mühendisini,
d) Bitkisel ürün: Bitkisel orijinli, işlem görmemiş veya basit bir işlemden geçmiş, bitki tanımına girmeyen ürünleri,
e) Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS): 16/4/2005 tarihli ve 25788 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Çiftçi Kayıt Sistemi Yönetmeliği ile oluşturulan ve üreticilerin kimlik, arazi ve ürün bilgileri ile tarımsal desteklemelere ilişkin bilgilerinin de kayıt altına alındığı veri tabanını,
f) Diğer maddeler: Bitki sağlığı açısından zararlı organizma taşıma riski bulunan, bitki ve bitkisel ürünler dışında kalan maddeleri,
g) Genel Müdürlük: Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğünü,
ğ) İkame bitki pasaportu (RP): Orijinal bitki pasaportunun yerine düzenlenen pasaportu,
h) Karantina: Zararlı organizmaların ülkeye girişini veya ülke içinde yayılmasını önlemek amacıyla, bitki, bitkisel ürün ve diğer maddeler ile bulaşma ihtimali bulunan madde ve malzemelerin kontrol altına alınmasını,
ı) Korunmuş bölgeler (ZP): Bu Yönetmelik kapsamında yer alan, bir veya birden fazla bölgede yerleşik olan, bir veya birden fazla zararlı organizmanın o bölge için endemik olmadığı, çevre koşulları söz konusu zararlı organizmanın yerleşmesine uygun olmasına rağmen, o bölgede yerleşmemesi için korunan veya bu bölgelerde bulunmalarına rağmen eradikasyona tabi tutulan ve bu koşulların sağlandığı Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslara göre uygun sürvey sonuçları ile kanıtlanarak tanınan, düzenli ve sistematik olarak izlenen, söz konusu organizmanın o bölgede ortaya çıkması durumunda bildirimi zorunlu olan ve özel önlem alınan bölgeleri,
i) Müdürlük: Bakanlık il ve ilçe müdürlükleri ile zirai karantina müdürlüklerini,
j) Nihai tüketici: Ürünü bir daha satmamak üzere kendi bünyesinde kullanmak amacıyla satın alanları,
k) Operatör: Ek-1’de yer alan bitki, bitkisel ürün ve diğer maddeler ile yemeklik patates üretenleri, ithal edenleri, depolayanları ve ticaretini yapanları,
l) Resmi kontrol: Bu Yönetmelik kapsamındaki faaliyetlerin bu Yönetmelik hükümlerine uygunluğunun doğrulanması için, bitki sağlığı kontrolörlerine verilen yetki çerçevesinde gerçekleştirdikleri izleme, gözetim, denetim, muayene, karantina, numune alma, analiz ve benzeri kontrolleri,
m) Zararlı organizma: Bitki veya bitkisel ürünlere zarar veren bitki, hayvan veya patojenik ajanların tür, strain veya biyotiplerini,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Operatörlerin Kayıt Altına Alınması ve Sorumlulukları
Operatörlerin kayıt altına alınması
MADDE 5 – (1) Ek-1’de listelenmiş olan bitki, bitkisel ürün ve diğer maddelerin üretimini, ithalatını, depolamasını ve ticaretini yapacak operatörler ilgili müdürlüğe başvurarak kayıtlarını yaptırmak zorundadırlar.
(2) İlgili müdürlüğe başvuruda bulunan operatörler aşağıdaki şartları yerine getirdiği takdirde kayıt altına alınır ve kayıt numarası verilir.
a) Operatör Ek-2’de verilen başvuru formu ile ilgili müdürlüğe müracaat eder. Başvuru formu ekinde üretim yeri ile ilgili ÇKS kaydı, ÇKS kaydı yok ise; kendine ait tapu veya kira sözleşmesi ile birlikte kiraladığı yerin tapu fotokopisi, ecrimisil belgesi, maliki ölmüş arazilerle ilgili olarak tapu fotokopisi ve mirasçıları tarafından kullanıldığını gösterir muhtardan alınan belge ve 15/5/2009 tarihli ve 27229 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Tohumculuk Sektöründe Yetkilendirme ve Denetleme Yönetmeliği gereğince faaliyet alanları ile ilgili Üretici ve Yetiştirici Belgeleri ile Bayilik Belgesini sunarlar. Ayrıca ithalatçılar, depolayanlar ve ticaretini yapanlar, ürünlerini bulundurdukları satış yeri, depo, sera gibi yerlerle ilgili bilgileri ibraz ederler.
b) Müdürlükçe operatöre ait belgeler kontrol edilir, tamam olması halinde alanın ve ofis şartlarının denetlenmesi için operatöre randevu verilir.
c) Kayıt öncesinde üretim yerlerinde veya sahalarda bitki sağlığı kontrolleri gerçekleştirilir. Üretim yerlerinde veya yakınlarında makroskobik kontroller yapılır. Toprakta yaşayan karantinaya tabi zararlı organizmaların tespiti amacıyla talimatlara uygun olarak üretim yerinden toprak ve/veya üretim harcı örneği alınır. Gerekli hallerde alandan veya civardan bitki örnekleri alınır. Alınan örnekler etiketlenerek analiz için laboratuvara gönderilir. Ofis şartları incelenir ve sorumlu bir kişinin olup olmadığı kontrol edilir. Herhangi bir eksikliğe rastlanılmaması ve analiz sonuçlarının temiz çıkması durumunda kayıt işlemi gerçekleştirilerek operatöre bir kayıt numarası verilir.
ç) Operatöre Ek-3’teki kayıt altına alınanların uymaya mecbur olduğu hususları içeren taahhütname imzalatılarak Ek-4’teki örneğe uygun kayıt sertifikası verilir.
d) Operatörün faaliyet yeri, üretim yeri, şekli ve deseninde değişiklik yapılacaksa, ilgili müdürlüğe bildirilerek yeni durum ile ilgili gerekli kontroller yapılır.
(3) Yemeklik patates üretimini, ithalatını, depolamasını ve ticaretini yapacak operatörler kayıt altına alınır ve kayıt numarası verilir. Bunun için;
a) Yemeklik patates üretimini, ithalatını, depolamasını ve ticaretini yapacak operatörler, Ek-2’de verilen başvuru formu ile ilgili müdürlüğe müracaat eder. Başvuru formu ekinde üretim yeri ile ilgili ÇKS kaydı, ÇKS kaydı yok ise; kendine ait tapu veya kira sözleşmesi ile birlikte kiraladığı yerin tapu fotokopisi, ecrimisil belgesi, maliki ölmüş arazilerle ilgili olarak tapu fotokopisi ve mirasçıları tarafından kullanıldığını gösterir muhtardan alınan belgeyi sunarlar. Ayrıca ithalatçılar, depolayanlar ve ticaretini yapanlar, ürünlerini bulundurdukları satış yeri, depo gibi yerlerle ilgili bilgileri ibraz ederler.
b) Müdürlük, yemeklik patates üretimini, ithalatını, depolamasını ve ticaretini yapacak operatörlerin belgelerini kontrol eder, tamam olması halinde Ek-3’teki kayıt altına alınanların uymaya mecbur olduğu hususları içeren taahhütname imzalatarak Ek-4’teki örneğe uygun kayıt sertifikası verir.
c) Yemeklik patates üretimini, ithalatını, depolamasını ve ticaretini yapacak olan operatörler, üretim yeri, depo, faaliyet yeri ve buna benzer bilgilerde değişiklik yapılacaksa, ilgili müdürlüğe bildirmek zorundadır.
ç) Kayıtlı yemeklik patates üreticileri, her üretim sezonunda üretime başlamadan önce üretim yeri ile ilgili, bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen bilgi ve belgelerle ilgili müdürlüğe müracat etmek zorundadırlar.
Kayıt altına alınan operatörlerin sorumlulukları
MADDE 6 – (1) Operatörler aşağıda belirtilen sorumlulukları yerine getirirler:
a) Ek-1’de listelenmiş olan bitki, bitkisel ürün ve diğer maddelerin üzerinde yetiştirildiği, üretildiği, depolandığı, saklandığı veya kullanıldığı ya da başka şekillerde bulunduğu tesislerin güncel planını tutmak.
b) Bitki, bitkisel ürün ve diğer maddelerin alımı, satımı ve üretimi ile ilgili kayıtları tutmak ve bu kayıtları en az üç yıl süreyle saklamak.
c) İlgili müdürlük ile görüşmeleri yürütmek üzere bitki üretimi ve bitki sağlığı konularında teknik açıdan deneyimli sorumlu bir kişiyi yetkilendirmek.
ç) Satın alınan bitki, bitkisel ürün ve diğer maddelere ait bitki pasaportları ile basılan bitki pasaportlarına ait bilgi ve belgeleri en az bir yıl süreyle saklamak.
d) İhtiyaç olduğu aşamada ilgili müdürlükten teknik destek almak suretiyle kendi iç kontrollerini yaparak, Ek-5 ve Ek-6’da listelenmiş olan veya herhangi bir bilinmeyen zararlı organizmaya rastlanılması durumunda ilgili müdürlüğe ivedilikle bilgi vermek.
e) Resmi kontrollerin gerçekleştirilebilmesi, numune alınabilmesi, kayıtların ve diğer belgelerin kontrol edilebilmesi için bitki sağlığı kontrolörlerine gerekli kolaylıkları sağlamak.
f) Bitki sağlığı kontrolörlerinin yaptığı resmi kontroller neticesinde, gerekli görülen örnekleme, izolasyon, söküm, işleme, işaretleme, mücadele, imha gibi bitki sağlığı önlemlerini ve Ek-7/A ve Ek-7/B’de yer alan özel şartların yerine getirilmesini sağlamak.
g) Yıllık olarak bitki ve bitkisel ürünlerin miktarını ve üretimlerinin durumunu veya değişiklikleri ilgili müdürlüğe bildirmek.
ğ) Genel Müdürlük tarafından hazırlanan talimat ve kılavuzlar çerçevesinde gerektiğinde ve belirlenen zamanlarda görsel muayene yapmak.
h) Yemeklik patates üreticileri için aynı parsele üç yılda bir defa dikim yapmak.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Bitki, Bitkisel Ürün ve Diğer Maddelerin Yurtiçi Hareketleri, Bitki Pasaportu, Bitki Pasaportlarının Basılması, İkame Bitki Pasaportu
Bitki, bitkisel ürün ve diğer maddelerin yurtiçi hareketleri
MADDE 7 – (1) Ek-1’de listelenmiş bitki, bitkisel ürün ve diğer maddelere bitki pasaportu eşlik etmek zorundadır.
(2) Ek-5’te listelenmiş olan zararlı organizmaların hareketi yasaklanmıştır.
(3) Ek-6’da listelenmiş olan zararlı organizmalarla bulaşık bitki, bitkisel ürün ve diğer maddelerin hareketi yasaklanmıştır.
(4) Ek-7/A’da yer alan özel şartların sağlanmaması durumunda bitki, bitkisel ürün ve diğer maddelerin hareketi yasaklanmıştır.
(5) Yemeklik patateslerin dolaşımında ambalajların üzerine veya ürün dökme ise ürüne eşlik eden sevk irsaliyesi veya faturaya operatör kayıt numarasının yazılması zorunludur.
Bitki pasaportu
MADDE 8 – (1) Bitki pasaportu bir etiketten ibaret ise aşağıdaki bilgileri içermek zorundadır.
a) “Bitki Pasaportu” ibaresi,
b) Ülke kodu (TR),
c) Sorumlu resmi kurum veya ayırt edici kodu,
ç) Kayıt numarası,
d) Seri numarası,
e) Botanik ismi,
f) Ürün miktarı,
g) Korunmuş bölge kodu (ZP) (Bitkiler veya bitkisel ürünler korunan bölgeye gönderilecekse),
ğ) İkame pasaport (RP) (Orjinal pasaport yeniden düzenlenmiş ise menşei kayıt numarası),
h) Orijin (İthal edilmiş ise).
(2) Bitki pasaportu, bir etiket ve buna eşlik eden fatura, irsaliye gibi dokümanlardan ibaret ise;
a) Etiket üzerinde, birinci fıkrada belirtilen bilgilerden en az ilk beşinin bulunması zorunludur.
b) Etikete eşlik eden dokümanda birinci fıkrada belirtilen bilgilerin tümünün yer alması zorunludur.
(3) Bitki pasaportu bir sevkiyatın en küçük birimini temsil eden bitkilere, ambalajlarına veya bunları taşıyan araca iliştirilir.
(4) Bitki pasaportunun tekrar kullanılması yasaktır.
(5) Yırtık, tasdikli olmayan değişiklikler içeren, yanlış yazılan ve okunamayan, bilgileri eksik olan, çevre şartlarından dolayı yıpranan veya dikkatsizce yazılan pasaportlar geçersizdir.
(6) Bitki pasaportu tamamen büyük harflerle veya daktilo yazısıyla doldurulur.
Bitki pasaportlarının basılması ve/veya depolanması
MADDE 9 – (1) Bitki pasaportunun basımı ve/veya depolanması, ilgili müdürlük ya da yetkilendirilen operatörler tarafından düzenlenir.
(2) Ek-1’de listelenmiş olan bitki, bitkisel ürün ve diğer maddeler için bitki pasaportu basma işlemi operatörün aşağıdaki şartları sağlaması ve müdürlüklere başvurusu üzerine gerçekleştirilir.
a) Operatör, 5 inci madde uyarınca kayıt altına alınmış olmalıdır.
b) Kayıt altına alınan operatörlere ait bitki, bitkisel ürün ve diğer maddeler müdürlükçe 12 nci maddeye uygun olacak şekilde kontrol edilmeli, Ek-5 ve Ek-6’da listelenmiş olan zararlı organizmalardan ari olmalıdır. Ek-7/A’da yer alan bitki, bitkisel ürün ve diğer maddeler için aranan özel şartların yerine getirilmesi durumunda bitki pasaportu düzenlenir.
(3) Kayıtlı operatörler bitki pasaportu basma yetkisi için faaliyet gösterdiği yerdeki müdürlüğe müracaatta bulunurlar. İlgili müdürlük yerinde yaptığı denetim sonucunda kayıtlı operatöre, 12 nci maddede ortaya konulmuş olan resmi kontroller sonucunda Ek-1’de listelenmiş olan bitki, bitkisel ürün ve diğer maddeler Ek-5 ve Ek-6’da listelenmiş olan zararlı organizmalardan ari ise ve Ek-7/A’da belirtilmiş olan özel şartlar yerine getirilmiş ise bitki pasaportu basma yetkisi verir. Yetkilendirme bir yıl süre ile geçerlidir.
(4) Ek-1’de yer alan bitki, bitkisel ürün ve diğer maddeler ithal edilmiş ise; bitki pasaportu, ithalat işlemini gerçekleştiren müdürlükçe veya yetkilendirilen operatörce basılır. Bitki pasaportu, ithalat işlemi gerçekleştikten sonra düzenlenir. İthal olan bitki, bitkisel ürün ve diğer maddeler korunmuş bölgelere gönderilecek ise korunmuş bölgenin şartlarını sağladıktan sonra bitki pasaportu düzenlenir.
İkame bitki pasaportu
MADDE 10 – (1) Bitki pasaportuna konu olan bitki, bitkisel ürün ve diğer maddelerin parçalara ayrılması veya birleştirilmesi durumunda ikame bitki pasaportu düzenlenir.
(2) İkame bitki pasaportu, operatörün başvurusu üzerine, sorumlu müdürlüklerce veya bitki pasaportu basımına yetkili olan operatörler tarafından düzenlenir.
(3) İkame bitki pasaportu için başvuruda bulunan operatörler kaç ikame pasaportuna ihtiyaç duyduklarını, bitkilerin geldiği ve gönderilmesi planlanan yerleri ilgili müdürlüğe bildirir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Korunmuş Bölgelerin Belirlenmesi ve Özel Şartlar
Korunmuş bölgelerin belirlenmesi ve özel şartlar
MADDE 11 – (1) Korunmuş bölgeler ve bu bölgelerle ilgili özel şartlar Ek-7/B’de belirlenmiştir.
(2) Bitki, bitkisel ürün ve diğer maddelerin belirlenen korunmuş bölgelere girişine;
a) Zararlı organizmalardan ari olmaları ve Ek-5, Ek-6, Ek-7/A ve Ek-7/B’deki şartları sağlamaları,
b) Beraberlerinde 8 inci maddeye göre düzenlenmiş bir bitki pasaportu bulundurmaları,
halinde izin verilir.
(3) Ek-7/B’de belirlenmiş olan korunmuş bölgenin kodu 7/B1 olarak belirlenmiştir. Bitki pasaportu üzerindeki korunmuş bölge kodu 7/B1 olarak belirtilecektir.
(4) Ek-7/B’deki şartları sağlamayan bitki, bitkisel ürün ve diğer maddelerin korunmuş bölgeye veya korunmuş bölgeler arasında hareketine izin verilmez.
(5) Korunmuş bölgelere gönderilecek bitki, bitkisel ürün ve diğer maddeler için operatörler; bu ürünlerin ilgili korunmuş bölgenin şartlarını karşılayıp karşılamadığına karar vermesi ve gerekli adımları atabilmesi için ilgili müdürlüğe önceden bildirimde bulunurlar. Şartları uygun olan bitki ve bitkisel ürün ve diğer maddeler için ilgili müdürlük veya yetkilendirilmiş operatör tarafından bitki pasaportu düzenlenir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Resmi Kontroller ve Resmi Önlemler
Resmi kontroller
MADDE 12 – (1) Kayıtların kontrolü:
a) Kayıtlı operatörlerin belgeleri yılda en az bir defa kontrol edilir.
b) Operatörlerin kayıt ve bitki pasaportu ile ilgili saklamak zorunda olduğu belgeler kontrol edilir.
c) Üretilen veya ticareti yapılan bitki, bitkisel ürün ve diğer maddeler ile ilgili kayıtlar kontrol edilir.
ç) Operatörlerce, listelenmiş zararlı organizmaların iç kontrollerinin yapılıp yapılmadığı ve zararlı organizma görülmesi durumunda görüldüğü tarih ile bununla ilgili alınan önlemler ve uygulamalar ile ilgili kayıtların tutulup tutulmadığı kontrol edilir.
d) Ek-1’de listelenmiş bitki, bitkisel ürün ve diğer maddelerin sevkiyatında geçerli bir bitki pasaportunun kullanılıp kullanılmadığı kontrol edilir.
(2) Arazi kontrolü:
a) Operatörün temin edeceği arazi haritası ile ekili ve dikili ürünlerin dağılımı ve bunların hangilerinin kontrole veya bitki pasaportuna ihtiyaç olduğu belirlenir. Bu bilgiler doğrultusunda bitki sağlığı kontrolleri yapılır.
b) Ek-1’de listeli bitki, bitkisel ürün ve diğer maddeler ile çevrede konukçu olabilecek tüm bitkiler zararlı organizma semptomları yönüyle kontrol edilir.
c) Vejetasyon kontrolü yılda en az bir kez olmak üzere uygun dönemde yapılır.
ç) Kontrollerde zararlı organizma şüphesi olduğunda ve özel şartların yerine getirilmesi amacıyla numune alınır ve analiz için ilgili laboratuara gönderilir.
d) Arazi kontrolü sonucunda Ek-8’deki yıllık denetim formu iki suret düzenlenir. Düzenlenen yıllık denetim formunun bir sureti operatöre verilir, bir sureti de ilgili müdürlükte kalır.
Resmi önlemler
MADDE 13 – (1) Yapılan makroskobik kontroller esnasında herhangi bir semptoma rastlanması durumunda operatör, müdürlükçe ön görülen önlemleri alır. Gerektiğinde zararlı organizmaların teşhisi için numune alınarak analiz için ilgili laboratuara gönderilir.
(2) Zararlı organizma ile bulaşık olduğu tespit edilen bitki, bitkisel ürün ve diğer maddelere, masrafı sahibine ait olmak üzere, gerekli bitki sağlığı önlemleri uygulanır. Uygulanan önlemler sonucunda zararlı organizma yayılma riski ortadan kalktığında bitki pasaportu ile nakline ilgili müdürlük izin verebilir.
| 
